تاثیر موسیقی بر هوش و خلاقیت کودک

تحقیقات پژوهشگران و روانشناسان نشان می دهد بخش عمده و مهمی از شکل گیری شخصیت فرزندمان ریشه در دروان کودکی او دارد. با توجه به اهمیت این دوران در زندگی و آینده کودکمان باید به شناخت هرچه بیشتر این برهه با ارزش از زمان، بپردازیم و از راهکارهای مناسبی جهت رشد هوش و ذهن خلاق او استفاده کنیم. یکی از موارد مؤثر بر رشد هوش و خلاقیت در کودکان، استفاده از موسیقی در زندگی او است. تأثیر موسیقی بر روح و مغز انسان همانند اثرگذاری ورزش بر سلامتی جسم، بدن و روان انسان است.

قدرت اثربخشی موسیقی بر رشد هوش و خلاقیت کودکان آن قدر زیاد و با اهمیت است که امروزه در بسیاری از مراکز آموزشی همانند مهدکودک ها و پیش دبستانی ها و مدارس از موسیقی و آموزش آن به عنوان یکی از فعالیت های مهم آموزشی نام برده می شود. جالب است بدانید دانشمندان متوجه شده اند نوزادان قبل از اینکه مفهوم کلمات را بفهمند ملودی های مربوط به آهنگ را به خوبی تشخیص می دهند. به همین علت است که در زمان خواب نوزادان، جهت آرامش بیشتر آن ها ازموزیک ملایم استفاده می کنند. با توجه به این موارد می توان به اهمیت موسیقی در بالا بردن کیفیت زندگی و سلامت کودک پی برد.

والدین از بدو تولد کودک به طور غریزی از موسیقی برای آرام کردن کودک، ابراز عشق و شادی و حتی تعامل با او استفاده می کنند. مهمتر از آن والدین آگاه با دانستن اینکه موزیک می تواند به راحتی بر رشد توانایی ذهن و هوش کودک تأثیر مثبت بگذارد و حتی مهارت های اجتماعی او را بهبود بخشد به استفاده از موسیقی از همان دوران کودکی و از بدو تولد فرزند خود اهمیت ویژه ای می دهند. بارها گفته شده که موزیک کیفیت زندگی افراد را بهبود می بخشد و سبب فراموش کردن بسیاری از دردها و رنج ها می شود. موسیقی در هر سنی برای کودک مفید است. شاید شنیده باشید که پزشکان معتقدند مادران بارداری که به طور مداوم در دوران بارداری خود از شنیدن موزیک بهره برده اند پس از به دنیا آمدن فرزندشان، او نیز به موسیقی گرایش پیدا کرده و نسبت به کودکان هم سن خود از استعداد و هوش بیشتری برخوردار خواهند بود.

موزیک در همه زمینه های رشد استعدادهای کودک، به خصوص برای آمادگی در بدو ورود به مدرسه و نیز در زمینه هایی همچون آموزش زبان و مهارت خواندن بسیار تأثیرگذار است. گفته می شود که نواختن یک ساز موسیقی می تواند یادگیری و فهم ریاضی را بهبود بخشد و حتی نمرات مدرسه کودک را نیز افزایش دهد. در یک مطالعه انجام شده در سال 2016 در مؤسسه مغز و خلاقیت دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به خوبی نشان داده شد که تجربیات موزیک در دوران کودکی می تواند رشد مغز را تسریع کند و در افزایش خلاقیت فرد مؤثر واقع شود. افراد خلاق از قدرت حل مسئله برخوردارند و در مواجه با مشکلات به راحتی با استفاده از راهکارهای متفاوت به حل آن ها خواهند پرداخت.

مقصود از موسیقی برای کودکان چیست؟

هوش یک کودک علاوه بر اینکه می تواند از وراثت باشد، می تواند به صورت اکتسابی و دریافت از محیط اطراف او نیز باشد. کودکانی که به نواختن موسیقی می پردازند نسبت به همسالان خود از هوش اجتماعی و ریاضی خوبی برخوردارند و در این کودکان قوه خلاقیت بیشتر از سایرین تحریک می شود. دانشمندان موسیقی را ورزش مغز عنوان کرده اند , موسیقی، بیان احساسات توسط نت ها و آواهاست و اگر بیشتر دقت کنید متوجه می شوید رابطه مهمی بین نت ها و ریاضیات وجود دارد. بخش نیمکره چپ مغز ما تحلیل گر و تحت تأثیر موسیقی است و علاوه بر آن مهارت های حرکتی نیز مربوط به این بخش است. پس می توان با گوش دادن به موسیقی، مهارت های حرکتی را هماهنگ با آن کنترل کرد.

موسیقی به راحتی سبب افزایش آدرنالین در بدن کودک شده و احساسات شادی را در او پدید می آورد. کودک با استفاده از نواختن نت ها به آرامش رسیده و قدرت ذهن او بسیار افزایش می یابد. تحقیقات ثابت کرده است که کودکان علاقه مند به موزیک در مواجهه با مشکلات راه حل های متنوعی برای حل و رفع آن دارند.

کودکان نوپا و موسیقی

کودکان خردسال عاشق رقصیدن و تحرک با موزیک هستند و موسیقی را می توان عامل اصلی در حفظ کردن بسیاری از شعرهای آن ها دانست. در حالیکه کودک هر چه بزرگتر شده دوست دارد شعر و موسیقی را خود به تنهایی بخواند و بنوازد به طوری که اکثر کودکان در سن مدرسه شیفته ترانه های تک خوان بچه ها هستند و آن ها دوست دارند به عنوان یک خواننده و نوازنده اصلی عمل کنند. در سنین شروع مدرسه بسیاری از کودکان شروع به ابراز علاقه به موسیقی و نواختن آن می کنند. در دوران نوجوانی عشق به موزیک و خوانندگی به اوج خود می رسد. حال برای کسب مزایای بیشتر استفاده از موسیقی در رشد هوش و خلاقیت کودک بهتر است در همان ابتدای تولید و حتی در دوران جنینی، او را با موسیقی آشنا کنیم.

تأثیر موسیقی بر هوش کودکان

افزایش هوش فضایی-زمانی: یادگیری موسیقی، به‌ویژه نوازندگی سازها، باعث تقویت مهارت‌های فضایی-زمانی در کودکان می‌شود. این مهارت‌ها برای درک ریاضیات و علوم کاربردی بسیار مفید هستند. کودکان با تمرین مداوم درک بهتری از الگوها و روابط پیچیده پیدا می‌کنند که این امر می‌تواند در درس‌هایی مانند هندسه و فیزیک نیز کاربرد داشته باشد.

تقویت حافظه و تمرکز: تمرین موسیقی نیازمند توجه دقیق و به خاطر سپردن نت‌ها، ریتم‌ها و تکنیک‌های مختلف است. این فرآیند به بهبود حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت کمک می‌کند. همچنین، کودکان یاد می‌گیرند چگونه با تمرکز بر جزئیات، از حواس‌پرتی جلوگیری کنند.

توسعه مهارت‌های اجتماعی: کودکان در گروه‌های موسیقی یا ارکستر، یاد می‌گیرند چگونه به یکدیگر گوش دهند، همکاری کنند و هماهنگی داشته باشند. این تجربیات می‌تواند به ایجاد مهارت‌های ارزشمندی مانند کار تیمی، مسئولیت‌پذیری و مدیریت زمان کمک کند.

افزایش خلاقیت: یادگیری موسیقی ذهن کودک را برای تفکر خلاقانه و ارائه ایده‌های نو باز می‌کند. کودکان از طریق بداهه‌نوازی و ساخت آهنگ‌های ساده می‌توانند توانایی‌های خلاقانه خود را تقویت کنند.

کاهش استرس و اضطراب: گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش یا نواختن ساز می‌تواند به کاهش استرس و ایجاد احساس آرامش در کودکان کمک کند. همچنین، موسیقی می‌تواند راهی برای ابراز احساسات باشد و به کودکان کمک کند احساسات خود را بهتر مدیریت کنند.

تقویت مهارت‌های زبانی: یادگیری موسیقی، به ویژه آواز خواندن، می‌تواند مهارت‌های زبانی کودکان را تقویت کند. کودکان با تمرین آوازخوانی، دامنه لغات خود را افزایش داده و تلفظ و درک شنیداری بهتری پیدا می‌کنند.

لذت گوش دادن به موسیقی به خصوص موسیقی های آرامش بخش بر هیچ کسی پنهان نیست. حالا تصور کنید که همین موزیک و نواختن آن می تواند به راحتی مهارت های ذهنی، اجتماعی و هوش کودک را بالا ببرد و حتی زندگی کودک را غنی از عشق و عاطفه سازد. بسیاری از روانشناسان معتقدند که موسیقی درمانی، برای کودکان متأثر از اوتیسم، بیش فعالی و حتی بیماران صرع معجزه می کند. نواختن موسیقی ذهن خلاق کودک را فعال کرده و بسیاری از مهارت های اجتماعی را در کوتاه ترین زمان به او می آموزد؛ بنابراین می توان گفت بهترین راه پرورش هوش و خلاقیت کودک به طور هم‌زمان، استفاده از موسیقی است.

موسیقی نه تنها یک هنر، بلکه ابزاری برای تقویت هوش و مهارت‌های مختلف در کودکان است. انتخاب ساز مناسب و حمایت از علاقه‌های کودک می‌تواند به توسعه همه‌جانبه او کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که موسیقی می‌آموزند، در زمینه‌های تحصیلی و اجتماعی نیز عملکرد بهتری دارند. بنابراین، سرمایه‌گذاری در آموزش موسیقی برای کودکان زیر 12 سال، یکی از بهترین راه‌ها برای پرورش استعدادها و توانایی‌های آنها محسوب می‌شود. با توجه به تاثیرات مثبت بی‌شمار موسیقی، والدین و مربیان می‌توانند با فراهم کردن شرایط مناسب، آینده‌ای روشن‌تر برای کودکان رقم بزنند.