اختلالات یادگیری
اختلالات یادگیری چیست؟
ناتوانی‌های یادگیری یا اختلالات یادگیری، اصطلاحی مادر برای طیف گسترده‌ای از مشکلات یادگیری است. ناتوانی یادگیری ارتباطی با هوش یا انگیزه ندارد. کودکان دارای اختلال یادگیری تنبل یا خنگ نیستند. در حقیقت، اکثر آنها به اندازه بقیه باهوش هستند. فقط سیم‌کشی مغز آنها متفاوت است. این تفاوت بر نحوه دریافت و پردازش اطلاعات توسط آنها تأثیر می‌گذارد.
به زبان ساده، کودکان و بزرگسالان دارای اختلال یادگیری چیزها را متفاوت می‌بینند، می‌شنوند و درک می‌کنند. این مسئله باعث ایجاد مشکل در یادگیری اطلاعات و مهارت‌های جدید و استفاده از آنها می‌شود. متداول‌ترین انواع اختلالات یادگیری شامل مشکلات خواندن، نوشتن، ریاضیات، استدلال، شنوایی و گفتار هستند.
با این‌که هر بچه‌ای هرازگاهی در انجام تکالیف شب مشکل دارد، اگر یک حوزه خاص از یادگیری به‌طور مداوم مشکل‌ساز شود، می‌تواند نشان‌دهنده نوعی اختلال یادگیری باشد.
کودکان دارای ناتوانی در یادگیری می‌توانند به موفقیت دست یابند.
مواجهه با این احتمال که کودک شما نوعی اختلال یادگیری دارد، بسیار دشوار است. هیچ پدر و مادری نمی‌خواهند رنج فرزند خود را ببینند. ممکن است از خود بپرسید این اختلالات چه تأثیری بر آینده و تحصیل فرزند شما می‌گذارند. شاید نگران باشید که به‌خاطر مشکلات یادگیری به فرزند شما برچسب «کندذهن» بزنند یا او را به کلاسی ضعیف‌تر بفرستند.
اما نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید این است که اکثر کودکان دارای ناتوانی در یادگیری دقیقاً مانند بقیه باهوش هستند. فقط باید نوع آموزش آنها متناسب با سبک‌های یادگیری مخصوص آنها باشد. با اطلاعات بیشتر درمورد کلیات ناتوانی‌های یادگیری و به‌طور ویژه مشکلات یادگیری فرزند خود، می‌توانید به زمینه‌سازی موفقیت آنها در مدرسه و خارج از مدرسه کمک کنید.
علائم و نشانه‌های اختلالات و ناتوانی‌های یادگیری
اگر فکر می‌کنید برای درمان اختلالات یادگیری فرزند خود به کمک نیاز دارید، بلافاصله به متخصص مراجعه کنید. هرچه زودتر اقدام کنید، شانس فرزندتان برای دستیابی به پتانسیل کاملش بیشتر می‌شود.
اختلالات یادگیری از یک کودک به کودک دیگر بسیار متفاوت می‌باشند. ممکن است یک کودک با خواندن و هجی کلمات مشکل داشته باشد، درحالی‌که کودک دیگر عاشق کتاب باشد اما نتواند ریاضی را درک کند. کودک دیگری ممکن است در درک صحبت دیگران یا برقراری ارتباط با صدای بلند مشکل داشته باشد. مشکلات بسیار متفاوت هستند، اما همه آنها اختلالات یادگیری می‌باشند.
شناسایی ناتوانی‌های یادگیری همیشه آسان نیست. به‌دلیل تنوع گسترده، هیچ علامت یا نشانه‌ای وجود ندارد که بتوانید آن را اثبات قطعی برای یک مشکل بدانید. بااین‌حال در سنین مختلف، برخی از علائم هشداردهنده بیشتر شایع هستند. اگر از آنها آگاهی داشته باشید، می‌توانید یک اختلال یادگیری را سریع‌تر تشخیص دهید و خیلی زود گام‌هایی برای کمک به کودک خود بردارید.
در ادامه به توضیح علائم و نشانه‌های شایع اختلالات یادگیری در سنین مختلف می‌پردازیم. به یاد داشته باشید کودکانی که دارای اختلالات یادگیری نیستند نیز ممکن است بعضی از این مشکلات را در زمان‌های مختلف تجربه کنند. اگر مشکل مداومی در توانایی فرزندتان برای تسلط بر مهارت‌های خاص مشاهده کردید، باید نگران شوید.
علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری: سنین پیش‌دبستانی
علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری در سنین پیش‌دبستانی شامل موارد زیر هستند:
مشکلات تلفظ کلمات
مشکل در یافتن کلمه مناسب
مشکل در ریتم و قافیه
مشکل در یادگیری الفبا، اعداد، رنگ‌ها، اشکال، روزهای هفته
مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها یا روال‌های روتین یادگیری
مشکل در کنترل ماژیک، مداد و قیچی یا رنگ‌آمیزی درون خطوط
مشکل با دکمه‌ها، زیپ‌ها و بستن بند کفش
علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری: سنین 5-9 سالگی
کودک مبتلا به اختلالات یادگیری در سنین 5-9 سالگی ممکن است علائم زیر را از خود بروز دهد
مشکل در یادگیری ارتباط بین حروف و صداها
ناتوانی در ترکیب صداها برای ساخت کلمات
گیج شدن هنگام خواندن کلمات ساده
کندی در یادگیری مهارت‌های جدید
اشتباه در املای کلمات به‌طور مداوم و خطاهای همیشگی
مشکل در یادگیری مفاهیم پایه ریاضی
مشکل در گفتن زمان و به خاطر سپردن توالی‌ها
علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری: سنین 10-13سالگی
علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری در کودکان 10-13ساله شامل موارد زیر هستند:
مشکل در درک مطلب یا مهارت ریاضی
مشکل در سؤالات تشریحی و مسئله‌های واژگان
عدم علاقه به خواندن، نوشتن و پرهیز از خواندن با صدای بلند
دست‌خط بد
مهارت‌های انضباطی ضعیف (اتاق خواب، مشق شب و میز کار نامنظم و نامرتب هستند)
مشکل در بحث‌های کلاسی و بیان افکار با صدای بلند
نوشتن یک کلمه در یک متن با املای متفاوت
عوامل تأثیرگذار بر بروز اختلالات یادگیری
مواردی که باعث بروز اختلالات یادگیری می‌شوند عبارت‌اند از:
سابقه خانوادگی و ژنتیک: اگر یکی از خویشاوندان خونی مانند والدین مبتلا به اختلال یادگیری باشد، احتمال ابتلای کودک نیز به این اختلال افزایش می‌یابد.
خطرات دوران بارداری و نوزادی: اختلالات یادگیری با رشد ضعیف جنین در رحم و قرار گرفتن در معرض الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری، زایمان زودرس و وزن بسیار کم نوزاد هنگام تولد مرتبط هستند.
آسیب روانی: آسیب روانی می‌تواند شامل تجربه‌ای استرس‌زا یا سوء‌استفاده عاطفی در دروان کودکی باشد. این آسیب بر نحوه رشد مغز تأثیر می‌گذارد و خطر ابتلا به اختلالات یادگیری را افزایش می‌دهد.
ضربه جسمی: آسیب‌های سر یا بیماری‌های سیستم عصبی ممکن است در ایجاد اختلالات یادگیری نقش داشته باشند.
قرار گرفتن در معرض مواد سمی: قرار گرفتن در معرض سطوح بالای سموم، مانند سرب، احتمال ابتلا به اختلالات یادگیری را افزایش می‌دهد.
شناسایی اختلالات یادگیری با کمک نقاط عطف رشد
توجه به نقاط عطف رشد عادی برای کودکان خردسال و پیش‌دبستانی بسیار مهم است. پیدایش سریع تفاوت‌های رشدی ممکن است نشانه اولیه اختلال یادگیری باشد و همیشه اصلاح مشکلاتی که زودتر شناسایی می‌شوند، آسان‌تر است.
تأخیر در رشد ممکن است تا زمانی که کودک شما بزرگتر نشود، نشانه‌ای از اختلال یادگیری محسوب نشود، اما اگر آن را در کودکی تشخیص دهید، می‌توانید زودتر مداخله کنید. شما فرزند خود را بهتر از دیگران می‌شناسید، بنابراین اگر فکر می‌کنید مشکلی دارد، بررسی بیشتر ضرری برای او ندارد. همچنین می‌توانید از متخصص، نمودار نقاط عطف مراحل مختلف رشد را دریافت کنید.